Verdeel de landbouwgrond in Nederland tussen twee soorten boeren. Reserveer een deel van het vruchtbare land voor bedrijven die intensief produceren voor de wereldmarkt. Geef de rest van de grond aan boeren die natuurvriendelijke landbouw bedrijven, zonder inzet van pesticiden en kunstmest.
Dat is de oplossing die een groep Wageningse wetenschappers heeft bedacht om uit de impasse te komen in de discussie over de toekomst van de landbouw. Daarin staan twee kampen tegenover elkaar. Het ene pleit voor meer intensivering, om zoveel mogelijk uit de grond te halen. Het andere kamp is juist voorstander van een overgang naar een minder productiegerichte landbouw die de natuur en het milieu ontziet.
‘Boeren zitten elkaar nu in de weg’, zegt Martha Bakker, hoogleraar Landgebruiksplanning van Wageningen Universiteit & Research (WUR), initiatiefnemer van het plan. ‘De oplossing die wij hebben bedacht is: haal ze uit elkaar.’
De onderzoekers hebben een kaart gemaakt van alle landbouwgrond in Nederland, ruim twee miljoen hectare. Daarvan is volgens hen ruim 845 duizend hectare geschikt voor intensieve landbouw. Dat zijn met name vruchtbare kleigronden in Zeeland, de kop van Noord-Holland, Flevoland en de noordelijke delen van Groningen en Friesland.
De rest, ruim 1,1 miljoen hectare, is in hun plan voorbestemd voor ‘groene’, natuurvriendelijke landbouw. Dat zijn vooral de armere zandgronden in Noord-Brabant, Limburg, Gelderland en Drenthe en de veenweidegebieden. Intensieve veehouderij wordt gebundeld in grote agroparken bij de Rotterdamse haven, Schiphol en het Westland.
In de plannen van de Wageningse onderzoekers worden natuurgebieden ontlast, omdat ze zijn ingebed in groene landbouwzones. Het gebruik van pesticiden en kunstmest wordt meer dan gehalveerd. Op vruchtbare grond zijn naar verhouding veel minder middelen nodig. Die worden vooral ingezet op armere grond.
Vergroeningsoperatie
Omdat het grootste deel van de landbouwgrond in Nederland nu intensief wordt bewerkt, komen de plannen neer op een grote vergroeningsoperatie, aangezien meer dan de helft van de grond wordt bestemd voor extensief gebruik. Daardoor zal bijvoorbeeld het aantal koeien in Nederland met 30 tot 40 procent afnemen.
De uitvoering van hun plannen zou een ruilverkaveling op nationale schaal tot gevolg hebben die decennia in beslag neemt, aldus Bakker. Het Rijk moet daarbij het voortouw nemen. De onderzoekers schatten de kosten van het plan op 80 miljard euro.
Oud-minister Cees Veerman, aanvoerder van een coalitie die onlangs een transitie in de landbouw bepleitte, vindt het opdelen van Nederland in landbouwzones een goed idee. ‘Als het geleidelijk gaat.’ Volgens Veerman zou het een mooie klus zijn voor een nieuw op te richten ministerie van Landbouw en Ruimte.
Landbouworganisatie LTO Nederland ziet niets in een van bovenaf opgelegde zonering van Nederland. Volgens LTO moet het aan boeren zelf worden overgelaten hoe zij hun bedrijf voeren.
Verbetering: In een eerdere versie van dit artikel stond dat ruim 1,1 hectare bestemd is voor ‘groene’, natuurvriendelijke landbouw, dat moet 1,1 miljoen hectare zijn.
Bron: Volkskrant
