Reactie Landbouwnetwerk op stikstofpublicaties
Naar aanleiding van de recente publicaties omtrent stikstof heeft het Landbouwnetwerk Regio Foodvalley minister Schouten uitgenodigd om het gesprek aan te gaan met onze regio. Als Landbouwnetwerk werken we samen met onze partners en agrariërs aan de toekomst van de agrarische sector en het buitengebied in onze regio. Het vertrekpunt in de discussie mag nooit zijn om boeren uit de Vallei weg te krijgen. Wel om het buitengebied duurzaam te ontwikkelen, daarbij te voldoen aan de stikstofreductiedoelen en tegelijk perspectief te bieden aan álle boeren. Heeft u input voor het gesprek dat we aan willen gaan met LNV? Wij nodigen u uit dit aan ons door te geven.
Uitdaging én oplossing
Het rapport Naar een Ontspannen Nederland van Erisman stelt dat een fikse krimp in de veestapel van onze regio een snelle stikstofreductie oplevert waarmee Nederland weer ‘van slot kan’. De focus op de Vallei lijkt logisch; we wonen en leven in een gebied met hoge veedichtheid naast een kwetsbaar natuurgebied. Maar als er één gebied in Nederland is waar uitdaging én oplossing hand-in-hand gaan, dan is het de Foodvalley regio. Wat het rapport van Erisman beoogt staat haaks op wat we hier in de Gelderse Vallei doen en geeft ondernemers het gevoel een speelbal te zijn. Als Landbouwnetwerk hebben we daarom een brief gestuurd aan minister Schouten met een reactie en uitnodiging om het gesprek hierover aan te gaan. Onze insteek: We werken in dit gebied integraal aan de toekomst van de sector, nadrukkelijk sámen met boeren en partners. Ook voor het verminderen van de stikstofuitstoot, maar we zijn tegen een one issue-benadering. Agrariërs zijn in deze regio keihard nodig: zij zijn de beheerders van het landelijk gebied en hebben de innovatiekracht om in de praktijk nieuwe voedselproductie- en reductietechnieken te testen en toe te passen. Die kennis wordt (inter)nationaal benut. De Foodvalley blinkt uit qua kennis en innovatie op agri-foodgebied. Dat zien we ook terug in de vele kennisinstellingen, agri-foodbedrijven, start-ups en ketenpartners die in deze regio gehuisvest zijn en allemaal verbonden zijn aan de boerderijen in het gebied. Zonder boeren geen Foodvalley.
Kennis en financiële instrumenten
Als het nieuwe kabinet het advies van Erisman opvolgt, dan leidt dit tot verplichte uitkoop van veel boeren in onze regio. Wij kiezen voor een ándere aan pak: een integrale benadering, voldoen aan de stikstofreductiedoelen en tegelijk perspectief te bieden aan álle boeren. Dat mág ook, want de Europese Habitatrichtlijn bepaalt dat er bij het nemen van maatregelen rekening wordt gehouden met de vereisten op economisch, sociaal en cultureel gebied, en met de regionale en lokale bijzonderheden. En dat kan ook, want dat perspectief heeft meerdere smaken; verplaatsen, andere economische activiteiten ontplooien, verdergaande transitie naar kringlooplandbouw en emissiereductie of vrijwillig stoppen. Voor al deze opties creëren we met alle betrokken stakeholders de juiste randvoorwaarden zoals kennis en financiële instrumenten. Want ook hiervoor geldt: alleen ga je sneller, maar samen kom je verder. Mits daar, en daar pleiten de auteurs van het rapport ook voor, voldoende geld voor beschikbaar is.
Proeftuin
De strekking van het rapport van Erisman is dat veedichtheid dé knop is om aan te draaien om de stikstofemissies drastisch te doen laten dalen. In Regio Foodvalley werken we aan structurele systeemoplossingen, bijvoorbeeld met de proeftuin Boer aan het Roer (Regio Deal Foodvalley) waar wordt gewerkt transitie naar kringlooplandbouw en technische innovaties. Hier kijken we verder dan het reduceren van stalemissies en werken we integraal aan bodemverbetering, circulair veevoer, dierenwelzijn en de eiwittransitie. Die afspraken hebben we samen met het Rijk gemaakt en daar willen we ons aan houden.
Het rapport van Erisman baseert zich op beperkte data wat betreft stikstof depositie. Met de Regio Deal werken we in de Vallei aan een gedetailleerd emissiemeetnetwerk op bedrijfsniveau en monitoring van de fijnstof en ammoniak concentraties op leefniveau. Met sensoring op bedrijfsniveau, in de stallen, worden innovaties bemeten. Er komt een digitaal (real-time) monitoring dashboard waarmee agrariërs hun eigen waarden kunnen inzien en vergelijken met andere agrariërs en gebieden. Zo draagt het meetnetwerk bij aan een zo kosten-efficiënt mogelijk inzetten van middelen en kunnen we daadwerkelijk gebiedsgericht reductiemaatregelen nemen.
Gezamenlijke opgave
Landbouwnetwerk Regio Foodvalley beseft als geen ander dat om natuurherstel te realiseren er verandering nodig is en belangrijke keuzes gemaakt moeten worden, vanuit een perspectief voor onze ondernemers. Dat perspectief ontwikkelen we samen en houdt op lange termijn de sociaal-economische vitaliteit en ruimtelijke kwaliteit van ons gebied in stand. Daar zijn wij van overtuigd. Een toekomstbestendige agrifood- en daaraan gerelateerde kennissector is daar onlosmakelijk onderdeel van. Deze opgave willen we samen met het Rijk oppakken.
Heeft u ideeën die u wilt aandragen voor het gesprek dat we met LNV aan willen gaan? Deze kunt u doorgeven via info@landbouwnetwerkregiofoodvalley.nl.