Een nog beter
beheer van
landschappen, bodem
en water

Asset 7 Landschap, bodem, water en biodiversiteit

Agrarische bedrijven maken onderdeel uit van de verschillende landschappen in Regio Foodvalley. Boeren zijn beheerders van landschap, bodem, water en biodiversiteit. In ons gebied zijn nog volop kansen om dit nog beter te gaan doen. Lees hieronder meer over de projecten van Landbouwnetwerk Regio Foodvalley aangaande de leefomgeving.

Kijk hier ook voor actuele Subsidies

Handboek over natuurlijke varkensgezondheidszorg met kruiden en andere natuurproducten. Deze uitgave is bedoeld voor veehouders, dierenartsen en voederadviseurs, voor bewustwording over wat er aan producten beschikbaar is en hoe deze ingezet kunnen worden om dieren gezond te houden.

Klik hier om het handboek te lezen. 

Voedsel Uit Het Bos focust zich op het verspreiden van kennis over voedselbossen als serieus alternatief voor de gangbare landbouw. Voedselbossen bieden oplossingen voor de klimaat- en biodiversiteitscrisis, terwijl er tegelijkertijd veel en vooral ook gezond voedsel wordt geproduceerd.

Op dit Platform vind je cursussen, een receptentool voor een voedselbos

Als je met agroforestry op landbouwgrond aan de slag wilt, zijn er een aantal regels en wetten die van belang kunnen zijn. Om niet onaangenaam verrast te worden, is het verstandig dit goed voor te bereiden voordat je begint met agroforestry op je bedrijf.  Daarom zijn er Factsheets ontwikkeld met alle regels op een rij. Een voorbeeld van belangrijke wet-en regelgeving is de herplantplicht.

Om het areaal bos in Nederland in stand te houden, zijn bepaalde bomen, struiken of andere houtige elementen (ook wel houtopstand genoemd) beschermd met wat de herplantplicht wordt genoemd. Deze verwijst naar de plicht om het kappen van een houtopstand te melden en de plicht deze te herbeplanten binnen drie jaar. 

Agroforestrysystemen die alleen bestaan uit fruit en notenbomen vallen niet onder deze plicht. Agroforestrysytemen waarbij ook niet-vruchtdragende bomen zijn aangeplant vallen mogelijk wel onder deze plicht. Denk hierbij aan voedselbossen, beboste kippenuitlopen met eiken en voederhagen.

Factsheets over herplantplicht
Het Agroforestry Netwerk Nederland legt in een factsheet uit wat de herplantplicht precies inhoudt, wat de impact is en welke mogelijkheden er zijn om uitgezonderd te worden. Er zijn twee varianten van de factsheet: een voor agrarisch ondernemers en een voor beleidsmakers.

Naar de factsheets

Wil jij dit voorjaar basisschoolklassen ontvangen op jouw bedrijf? Laat jij ze zien hoe natuurinclusief er in de praktijk uit kan zien? IVN Gelderland laat leerlingen van groep 5 t/m 8 kennismaken met het onderwerp natuurinclusieve landbouw.

Eerst met een les in de klas door IVN, gevolgd door een excursie naar een natuurgerichte boer. Een rondleiding op het bedrijf mag natuurlijk niet ontbreken en IVN heeft een aantal opdrachten voor de leerlingen klaarliggen voor tijdens het bezoek. Uiteraard staat hier een vergoeding tegenover.

Meer weten?
Neem contact op met Suzanne Belleman s.belleman@ivn.nl.

Boeren tellen zelf vlinders

LTO Noord, BoerenNatuur en de Vlinderstichting hebben onder de noemer Boeren InsectenMonitoring Agrarische Gebieden (BIMAG) gezamelijk een programma opgezet om boeren zelf (dag- en nacht)vlinders te laten monitoren in het agrarisch gebied. In 2019 hebben er 21 boeren meegedaan en in 2020 is dit opgelopen tot 49 deelnemende boeren. Het doel is om in 2022 op 100 verschillende bedrijven vlinders te tellen.

Unieke samenwerking

In 2017 is uit meerjarig onderzoek duidelijk geworden dat de soorten insecten en met name de biomassa van insecten in de afgelopen decennia sterk is afgenomen. Vrijwel alle in Nederland beschikbare trends van insecten zijn grotendeels gebaseerd op waarnemingen uit natuurgebieden. Dit was voor LTO Noord, BoerenNatuur en De Vlinderstichting reden om te kijken hoe hier verandering in kan worden gebracht en met elkaar BIMAG te ontwikkelen.

Waarom doen agrarische ondernemers mee?
Veel agrarische ondernemers ondernemen al actie voor biodiversiteit op het erf. Het is tot dusver niet duidelijk welke positieve effecten deze maatregelen hebben op insectenpopulaties. Door middel van monitoring krijgen agrarische ondernemers beter inzicht wat goed werkt voor de biodiversiteit op uw erf en percelen. De Vlinderstichting en het CBS zijn aangesloten bij het project om de monitoringsdata te analyseren om zo (algemene) adviezen te geven over effectieve aanpassingen op het boerenerf en percelen. Op deze manier werken agrarische ondernemers zelf actief mee aan de versterking van biodiversiteit op het bedrijf.

Beter inzicht in biodiversiteit
van het BIMAG project is er in het agrarisch gebied samen met boeren dag- en nachtvlinders worden geteld. Met dit project worden boeren in staat gesteld om mee te werken aan meerjarig onderzoek naar insectenstanden in landbouwgebieden. Daarnaast wordt door het zelf uitvoeren van tellingen het perspectief van de boer meegenomen in biodiversteitsherstel. Boeren meten zelf nachtvlinders met behulp van een special LedEmmer. 

Meer weten of meedoen? Klik hier

Bent u een agrariër en wilt u natuurinclusiever gaan werken? Denkt u daarbij aan de aanleg van bomen en houtige gewassen? Dan kunt u subsidie aanvragen. Voor deze subsidie is een totaalbedrag van € 500.000 beschikbaar. De subsidie bedraagt 75% van de subsidiabele kosten tot een maximum van €20.000,-.

Status: Open
Wanneer: Deze subsidie geldt tot 31-12-2023 (9 maanden)
Voor wie: Agrariërs met een onderneming in Gelderland

U kunt deze subsidie aanvragen als: 

  • het perceel waarop u bomen of struiken wilt aanplanten minimaal één hectare groot is;
  • u minimaal 30 bomen of struiken per hectare aanplant;
  • u de aanplant plaatst in één of meer rijen van ieder minimaal 20 meter.

Meer informatie

Wil jij je bodem verbeteren? Bijvoorbeeld door bodemverdichting tegengaan, achterliggende gewasproductie te verbeteren of veel natte plekken op te lossen? Of heb je een andere vraag over jouw bodem? Vraag een gratis bodemadvies aan!

Welke adviezen kan ik aanvragen?

De bodem is het belangrijkste productiemiddel en daarom willen wij je graag helpen met het optimaliseren van de bodem. Je kunt advies aanvragen over allerlei verschillende bodemgerelateerde thema’s, denk bijvoorbeeld aan:

Grondverbetering;
Achterblijvende gewasproductie;
Natte plekken in perceel;
Bodemverdichting;
Aanvoer organische stof;
Benutting van nutriënten;
Grondbewerking

Hoe komt het advies tot stand?

Bodemadviseurs bieden advies aan vanuit de Regionale Bodemteams. Binnen de Regionale Bodemteams werken verschillende bodemadviseurs met elk een eigen expertise samen om het bodemadvies op het boerenerf te versterken. Jouw adviesaanvraag wordt naar het bodemteam bij jou in de regio gestuurd. Het bodemteam koppelt jouw vraag aan de juiste adviseur.

Bodemadviezen zijn gratis

De bodemadviezen zijn gratis voor agrarische ondernemers, de kosten worden vergoed door het programma ‘Versterkte Kennisverspreiding Duurzaam Bodembeheer en Klimaatadaptatie’.

Aanmelden en meer informatie

Heb jij vragen over jouw bodem? Spelen er bepaalde problemen, of wil jij juist jouw bodem verbeteren? Meld je dan aan via deze link!

Voor meer informatie of vragen kun je contact opnemen met Dirk  Johan Feenstra (landelijk

projectleider Regionale Bodemteams DAW) via: djfeenstra@ltonoord.nl

Regionale bodemteams binnen het DAW

Regionale Bodemteams vallen onder het programma ‘Versterkte Kennisverspreiding Duurzaam Bodembeheer en Klimaatadaptatie’ dat is opgericht binnen het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW). Binnen het DAW werken agrarische ondernemers aan voldoende en schoon water en een betere bodem.

BRON: LTO Noord

De partners in het Actieplan Natuurinclusieve Landbouw Gelderland willen samen werken aan een vitaal Gelders platteland, biodiversiteitsherstel en kringlooplandbouw. Het platform geeft advies, organiseert praktijkonderzoek, zorgt voor kennisdeling, innovatie, ontwikkelt nieuwe instrumenten, neemt drempels weg en brengt boeren en burgers bij elkaar.

https://www.natuurinclusievelandbouwgelderland.nl/ 

Neem contact op met Welmoed Rijpkema, 06-25239404

Deze leidraad is een hulpmiddel om samen met alle betrokkenen in je bedrijf na te denken over een gezamenlijke toekomst en aanpak, met ruimte voor invulling vanuit ieders wensen en voorkeuren. Aan de hand van de actieplaten en deze leidraad breng je de huidige en toekomstige situatie van je bedrijf in beeld en maak je inzichtelijk welke stappen je kan en wil zetten naar een natuurinclusieve bedrijfsvoering. Dit document geeft een voorzet voor je bedrijfsplan op hoofdlijnen. Daarom
raden we je aan om het bedrijfsplan (mede) op te laten stellen of na te laten kijken door een (strategisch/financieel) adviseur.


Bij deze leidraad zit een praatplaat natuurinclusieve landbouw. Deze is bedoeld ter inspiratie en om het gesprek over de toekomst aan te gaan met je adviseur. Daarnaast wordt in de leidraad het bedrijfsmodel uitgewerkt aan de hand van het Business Model Canvas. Dit Business Model Canvas is een schema (een kapstok) om de verschillende bedrijfselementen in je bedrijf in één overzicht te presenteren. Op deze manier kijk je niet alleen naar de individuele aspecten maar ook naar de omgeving, de markt en de samenhang daartussen. Ook de relatie tussen je hele bedrijfsvoering, de kostenstructuur en je inkomsten wordt hierdoor inzichtelijk.

Download de Leidraad Natuurinclusieve Landbouw GLD

Provincie Gelderland wil het melkveehouders makkelijker maken om kennis op te doen over het omschakelproces, en hierdoor inspireren om de stap naar biologisch te zetten. Daarom heeft provincie Gelderland Bionext gevraagd om een cursus aan te
bieden voor melkvee–houders die bezig zijn met omschakelen, óf daar over nadenken.

De omschakel–cursus bestaat uit een aantal bijeenkomsten die een onderwerp behandelen dat belangrijk is voor het omschakelen naar biologisch. De onderwerpen zijn:

  • Bodemvruchtbaarheid en bemesting
  • Voedervoorziening en graslandverzorging
  • Voerrantsoen en optimaal voeren
  • Diergezondheid en veebeheer
  • Bedrijfseconomie en strategie en milieuresultaat
  • Verbreding op je bedrijf

Meer informatie

Op deze pagina van de Provincie Gelderland vindt u informatie over regelingen en beleidsregels van de provincie met betrekking tot stikstof.

In het project Ontwerpateliers Foodvalley Gelderland krijgen een paar agrariërs de kans om gratis individuele begeleiding te krijgen van experts bij het maken van een natuurinclusief bedrijfsplan. Het gaat om een maatwerkaanpak: op basis van de wensen en interesses van de ondernemer zelf worden experts betrokken die hen kunnen helpen om denkrichtingen te verkennen en uit te werken. 

In maximaal drie sessies gaan we met je aan de slag. We inspireren je door te gaan kijken bij hoe andere ondernemers al bezig zijn met natuurinclusief en werken in twee vervolgstappen toe naar een bedrijfsplan voor jouw onderneming. We gaan ook aan de slag met het Business Model Canvas om je te helpen de opgedane inzichten te integreren in een verdienmodel.

 

Wat levert het op?

  • Inspiratie en leren over verschillende mogelijkheden van ‘natuurinclusievere’ landbouw: wat houdt het in en waar liggen kansen?
  • Concrete toepassing en doorvertaling naar jouw eigen bedrijf: waar ligt jouw interesse? We gaan op zoek naar experts die jou kunnen helpen je vragen hierin te beantwoorden.
  • Visualisatie van jouw toekomstbeeld op tekening. Dit kan je gebruiken als praatplaat om je erfbetreders te betrekken in de stappen die jij wilt gaan zetten.

Meer informatie

In het Actieplan Natuurinclusieve landbouw Gelderland zijn verschillende programma’s uitgewerkt voor herstel van de variëteit aan soorten, ecosystemen en landschappen met als resultaat een rijkere natuur en bredere basis voor ons welzijn en onze welvaart. Het opstellen van 1500 natuurinclusieve bedrijfsplannen voor agrarische ondernemer maakt hier onderdeel vanuit. Deze plannen helpen agrarische ondernemers met het zetten van concrete stappen in hun eigen bedrijfsvoering op het gebied van natuurinclusief boeren.

Plan van aanpak
Ondernemers kunnen een start maken door middel van een instaptoets. Dit is een compacte scan aan de hand van een gestandaardiseerde checklist. Deze is bedoeld om kansen te verkennen en een keuze te maken uit mogelijke vervolgstappen. Tijdens een bezoek wordt de bedrijfssituatie doorgenomen waarbij op basis van wensen en ideeën van de boer en van kansen voor natuur, milieu en biodiversiteit, een balans wordt opgemaakt.

Meer informatie
Ondernemers kunnen zich aanmelden bij het Collectief Veluwe. Plannen voor natuur en biodiversiteit worden gemaakt door de collectieven zelf of door Landschapsbeheer Gelderland.
Voor de bodem, water en kringloop worden gespecialiseerde externe deskundigen ingeschakeld.

Download de folder

https://www.natuurinclusievelandbouwgelderland.nl/projecten/bedrijfsplannen-natuurinclusieve-landbouw/

 

Wil je met jouw bedrijf aan de slag met duurzaamheid, biodiversiteit, bodembeheer, waterkwaliteit of kringlooplandbouw en weet je niet waar je moet beginnen? Dan ben je bij het project ‘Duurzame Bedrijfsplannen’ aan het juiste adres. In dit project stellen wij voor (melk)veehouders, akkerbouwers en tuinders uit de provincie Utrecht duurzame bedrijfsplannen op over deze thema’s.

De adviseurs van de agrarische collectieven en LTO Noord gaan met je in gesprek. Zij werken een persoonlijk advies en een duurzaam bedrijfsplan op maat uit. Op basis van je vragen op het gebied van duurzaamheid en/of biodiversiteit ondersteunen wij jou bij de ontwikkeling van plannen voor je eigen bedrijf. In dit plan staan inhoudelijke adviezen, voorgestelde acties, monitoringsstrategieën en vervolgstappen.

Wil je een voorbeeld van een duurzaam bedrijfsplan inzien? Stuur dan een mail naar duurzaambedrijfsplanutrecht@gmail.com of lees meer informatie over het project ‘Duurzame Bedrijfsplannen‘.

Interesse?
Ben je agrarisch ondernemer in de provincie Utrecht en geïnteresseerd in een op maat gemaakt bedrijfsplan? Meld je dan aan bij projectleider Kirsten Snels: duurzaambedrijfsplanutrecht@gmail.com of 06-50848686. Aan dit advies zijn geen kosten verbonden. Het project wordt volledig gefinancierd door de provincie Utrecht.

‘Duurzame Landbouw met Natuur Utrecht’
Het project ‘Duurzame bedrijfsplannen’ is onderdeel van het trajectplan ‘Duurzame Landbouw met Natuur Utrecht‘, een samenwerking tussen LTO Noord, de gezamenlijke Utrechtse Agrarische Collectieven, de Natuur- en Milieufederatie Utrecht en Landschap Erfgoed Utrecht. Samen werken we aan duurzame en natuurvriendelijke agrarische bedrijfsvoering in de provincie Utrecht.

Datum: Vanaf 1 april 2022

Het doel van dit programma is om kennis te maken met regeneratieve landbouw, agroforestry en andere relevante onderwerpen om vervolgens in samenwerking met professionals een plan van aanpak op te stellen dat aansluit op het bedrijfsmodel. Met als ultiem doel; de eerste stap te nemen naar een regeneratief bedrijf.

Voor wie:
Alle agrarische ondernemers in de provincie Utrecht die willen onderzoeken wat regeneratieve landbouw voor hen kan betekenen en hoe het (rendabele) regeneratieve bedrijfsmodel eruit zou kunnen zien.

Hoe ziet dat eruit:
Jaar 1: Wat is regeneratieve landbouw en is het iets voor jou en je bedrijf ? Tijdens dit jaar vorm je een antwoord op deze vraag door een drietal informatiebijeenkomsten en een excursie die je onder andere inzicht geven in de principes, bedrijfsvormen en voordelen om uiteindelijk zelf aan de slag te gaan.
Tijdsbesteding: 4 dagdelen van 4 uur + 1 dag excursie

Jaar 2: Je wilt door, maar hoe pak ik het aan? Om tot een plan van aanpak te komen zijn er vier themabijeenkomsten, een excursie naar twee bedrijven in transitie en bieden we ondersteuning bij het schrijven van het plan. Tijdsbesteding: 4 dagdelen van 4 uur + 1 dag excursie + 10 uur individuele begeleiding.

Jaar 3: Plan van aanpak is gereed en nu? Wij bieden in deze fase praktische individuele ondersteuning van onze professionals om het plan te realiseren. Tijdsbesteding: 20 uur individuele begeleiding + eigen tijd die je nodig hebt om te starten.

Je kan na ieder jaar beslissen of je doorgaat naar het volgende jaar.

 Kosten:
Dit programma wordt ondersteund met een financiele bijdrage van de EU en de provincie Utrecht. Dit betekent dat het gehele programma met een waarde van € 8.000,- ex BTW wordt aangeboden voor € 825,- ex BTW.  Je betaalt per jaar van deelname. De bedragen zijn als volgt opgebouwd:

Jaar 1: € 250,- ex BTW
Jaar 2: € 275,- ex BTW
Jaar 3: € 300,- ex BTW

Meer informatie en aanmelden
Voor meer informatie om je in te schrijven, ga naar boeren-bos.nl/agroforestry-utrecht/ of mail naar info@boeren-bos.nl. Je kan ook telefonisch contact opnemen met 06 28345010.

Bekijk ook de flyer

Agrariërs in Utrecht-Oost kunnen meedoen met het ‘Actieplan kringlooplandbouw Utrecht-Oost’ om een goede strategie voor de toekomst te bepalen. 

Het project is een vervolg op het project ‘Doorontwikkeling Kringlooplandbouw Utrecht-Oost’, wat veel kennis en handvatten heeft opgeleverd over het toepassen van kringlooplandbouw in Utrecht-Oost. Deze kennis en ontwikkelingsroutes willen we de komende jaren graag met jou delen en verder uitbouwen.

Trainingen
Hiervoor worden de komende tijd verschillende trainingen, workshops en demonstraties op diverse praktijkbedrijven gegeven. Dit kan zowel in groepsverband als individueel advies en coaching. Een goed voorbeeld hiervan zijn quickscans, voor het bepalen van en optimale route van jouw bedrijf. Tijdens de bijeenkomst wordt dit verder toegelicht.

 

Meedoen?
Klik hier voor meer informatie of stuur een mail naar simon@boerenverstand.nl

En neem bij vragen contact op met:

Simon Doornenbal (Boerenverstand): simon@boerenverstand.nl, 06 – 83392817
Wim van de Geest (K&G advies): wvdgeest@kgadvies.nl, 06 – 51347736
Meer informatie?
Meld je aan voor de nieuwsbrief via: simon@boerenverstand.nl

BRON: LaMi

Bent u geïnteresseerd in notenteelt, maar weet u niet goed waar u moet beginnen? Kijk hieronder voor tips en informatie. Wilt u eens sparren met een expert? Neem contact op met Michaela van Leeuwen: mav@ltonoord.nl 

Voordat je start met notenteelt is het essentieel om je goed te oriënteren. In deze fase moet je al nadenken over de volgende zaken:

Welke markt wil je bedienen?
Hoe organiseer je de mechanisatie?
Welk deel van je boterham gaan noten in jouw bedrijf verzorgen?
Notenteelt moet passen bij jouw bedrijfsstrategie, ondernemerschap en grondsoort. Ook is rassenkeuze zeer belangrijk, denk aan: smaak, kleur, houdbaarheid en verwerkbaarheid van de noot. Ook moet je kijken naar de ligging van jouw perceel, welke rassen kunnen beter tegen late voorjaarsvorst of tegen ziekten en plagen die op jouw locatie kunnen voorkomen.

De meeste gewassen teel je maar 1 jaar. Als het aardappelras je niet bevalt neem je volgend jaar een nieuwe. Dat kan niet met bomen, daarom neemt deze factsheet je mee in het denkproces. Er zijn voorbeelden bekend waarbij de bomen onvoldoende produceren, maar waar ligt dit aan? Het ras hoeft niet per se de oorzaak te zijn, grondsoort of het feit dat het perceel een te open vlakte is kunnen ook het probleem zijn.

Factsheet Rassenkeuze Walnoten
Binnen het project ‘Natuurinclusief met bomen’ is onlangs een factsheet gepubliceerd waarin je de nut en de noodzaak vindt van het maken van een goede rassenkeuze voor walnoten. De factsheet helpt bij het maken van de juiste keuze maar geeft ook inzicht in de complexiteit ervan.
Download de factsheet Rassenkeuze Walnoten

Bufferstroken met notenbomen
Een bufferstrook is de zone tussen een landbouwperceel en het ernaast gelegen oppervlaktewater met als doel het water te beschermen tegen verontreiniging door meststoffen of gewasbeschermingsmiddelen. Bufferstroken met notenbomen kunnen extra inkomsten opleveren.
Download de brochure Bufferstroken 2.0

Webinarserie met concrete voorlichting over boeren met kunstmestvervanging, precisiebemesting en bodembeheer. De webinars zijn terug te kijken via de website van Smart Fertilisatization. Meer informatie en serie bekijken

Data webinars:

11 maart 2022 11.00-12.30 Webinar  Verbetering van de kwaliteit en benutting van mest

18 maart 2022 11.00-12.30  Webinar Duurzaam bodembeheer en bemesting

                         13.00-15.00 Demonstratie duurzaam bodembeheer en bemesting (locatie volgt)

21 juni 2022  11.00-15.00 Webinar+Demonstratie Dag van de kringlooplandbouw ism Easy Fairs te Gorinchem

Thema: Kringlooplandbouw met verdienmodel op een gangbaar akkerbouw-/melkveebedrijf, het kan !

17 september 11.00-12.30 Flyer CONGRES + WEbinar BetereStalBetereMestBetereOogst  ADS  Someren

20 september 2022 Webinar Dag van de precisiebemestingscooperatie Rijnland &demo te Wassenaar

Thema : Gebiedsspecifieke aanpak afrekenbaar gemaakt  met de Afrekenbare StoffenBalans

14 oktober 2022 Webinar Annual Forum  of the Circular Farming Platform  Wageningen

Theme : Rewarding Circular Farming with The Accountable Material Balance

25 november 2022 Webinar Dag van de precisiebemesting Wageningen/Gorinchem

NLgroen, Carbon Farmers en Miscancell slaan de handen ineen om de teelt van olifantsgras in Nederland te stimuleren. Dit unieke gewas biedt namelijk potentieel om veel CO2 uit de lucht op te slaan in bodem en biomassa en zo een waardevolle bijdrage te leveren aan de klimaatuitdaging. Tegelijkertijd levert deze teelt voor de land- of tuinbouwer een aanzienlijk en betrouwbaar rendement op voor lange termijn met minimale inspanning.

Miscancell gebruikt het onder meer reeds in de vervaardiging van klimaatvriendelijk asfalt, genaamd Grasfalt. In tegenstelling tot traditioneel asfalt wordt er een pak minder CO2 uitgestoten bij de productie van Grasfalt én slaat het daarenboven nog eens koolstof op. Zo wordt er dubbele klimaatwinst geboekt.

Wat houdt deze pilot in?
Miscancell heeft in totaal voor 150 ha rhizomen ter beschikking voor aanplant in april 2022. Voor elke teler die zich aanmeldt, zal zij:

– de rhizomen aanleveren aan marktprijs;
– de aanplant verzorgen of begeleiden;
– informatie verstrekken over beheer en oogst en, indien gewenst, hierin begeleiden;
– het gewas aan marktprijs afnemen vanaf april 2024.
– Daarenboven zullen NLgroen en Carbon Farmers onderzoeken hoe de koolstofopslag in bodem en gras koolstofcertificaten kan opleveren, en een koper zoeken om deze certificaten af te nemen aan een voor de boer voordelige prijs.

Doe mee
Miscancell is op zoek naar ondernemers die bereid zijn om minstens 5 hectare minstens 10 jaar vast te zetten voor de teelt van olifantsgras. Vanaf die schaal en tijdsspanne wordt het namelijk pas echt interessant om hiermee aan de slag te gaan. Telers die individueel niet voldoende hectare ter beschikking hebben, mogen zich ook als groep aanmelden als ze samen minstens 5 ha vrij kunnen maken.

Wat is olifantsgras?
Olifantsgras (Miscanthus giganteus) is een meerjarig rietachtig gewas dat groeit als kool, de energetische waarde heeft van steenkool en nauwelijks onkruidbestrijding, insecticide, irrigatie of bemesting nodig heeft (al kan er wel vlak na de oogst mest op worden uitgereden indien gewenst).

Olifantsgras heeft erg veel mogelijke toepassingen, gaande van minder tot meer hoogwaardig. Zo kan het simpelweg worden gebruikt als biobrandstof, maar ook bewerkt om als grondstof te dienen in o.a. papier, bioplastics en zelfs bouwmaterialen.

Meer informatie via NL Groen

In het najaar 2023 wordt opnieuw de gratis Bodemcursus weer aangeboden binnen Boer aan het Roer. Deze wordt fysiek georganiseerd op een locatie in de Foodvalley regio. De cursus georganiseerd door Waterschap Vallei en Veluwe in het kader van Boer aan het Roer. De cursusleider is Pieter Struyk van het Louis Bolk Instituut.

Inmiddels hebben al zo’n 100 enthousiaste deelnemers op verschillende locaties de cursus gevolgd. Veel deelnemers hebben inmiddels in meer of mindere mate de zorg voor hun bodem aangepast.

Inhoud cursus
De cursus bestaat uit 3 bijeenkomsten van een dagdeel. Het begint met algemene bodemproblematiek: wat zijn de oorzaken dat de bodem is zoals het is? Hierbij komen allerlei thema’s aan bod zoals structuurbederf, ziektes, plagen en bodemmoeheid. Het belang van goede bemonstering van de bodems komt aan bod, en hoe je de diverse rapporten juist interpreteert. Ook is er gelegenheid om eigen uitslagen mee te nemen en die te bespreken.

Je leert hoe planten en grassen zich van nature ontwikkelen en wat daarvoor nodig is naast N, P en K. De cursus biedt ook praktische oplossingsrichtingen voor grond bewerken en mest aanwenden, maar ook nieuwe teeltplannen. Om de kennis in praktijk te brengen worden profielkuilen gegraven en gezamenlijk beoordeeld. Er is volop ruimte om vragen te stellen.

Kortom, een waardevolle cursus die zaken die je allang wist, verbindt met nieuwe inzichten. De cursus wordt zeer goed gewaardeerd door eerdere cursisten.

Interesse?
Meld je nu al aan om aan te sluiten bij de cursus. Op basis van het aantal aanmeldingen en je woonplaats worden de uiteindelijk data voor het najaar en de locatie bepaald. Meld je aan via https://boeraanhetroer.nl/bodemcursus/

Voor agrarisch ondernemers kan het lastig zijn om stappen te zetten, zeker in de huidige tijd. Men lijkt klem te zitten tussen bijvoorbeeld markt en overheid, of tussen bank en burger. Perspectief is nodig. Groeien naar morgen is een platform van LNV, waar je verhalen vindt van agrariërs die kringlooplandbouw handen en voeten geven. Ook vind je een uitgebreid aanbod aan regelingen en ondersteuning op de website, waaronder de Kringlooplandbouwscan.

Naar het platform

Op de Groen Kennisnet wiki-pagina is lesmateriaal te vinden over de melkveehouderij. De e-learning over de gezondheid van de koe is verbeterd en het segment over melkwinning is geheel vernieuwd.

Groen Kennisnet ontsluit in samenwerking met de agrarische onderwijsinstellingen en uitgeverij Roodbont online cursusmateriaal voor de veehouderij. Het cursusmaterial veehouderij is nu up-to-date gebracht en verder uitgebreid. Zo is de e-learning Gezondheid nu af. Ook is het hoofdstuk melkwinning geheel vernieuwd waardoor het beter aansluit bij de huidige inzichten. Aan het e-learning hoofdstuk huisvesting wordt achter de schermen nog hard gewerkt. In totaal zijn er nu 37 modules beschikbaar voor melkvee in de wiki Cursusmateriaal Melkveehouderij.

E-learing melkveehouderij
Met name het hoofdstuk gezondheid heeft meer te bieden dan voorheen. Er zijn 6 modules ontwikkeld;

  1. De gezonde koe: van gezondheid, via weerstand naar risico’s.
  2. Monitoring: dagelijks; periodiek en met sensoren.
  3. Preventie; weerstand verhogen en de infectiedruk laag houden.
  4. Behandelingen; van bedrijfsgezondheidsplan naar geneesmiddelen.
  5. Specifieke aandoeningen; uitgediept.
  6. Voortplanting; vruchtbaarheid en de problemen daarmee.


In totaal zijn er nu 37 modules beschikbaar voor melkvee in de wiki Cursusmateriaal Melkveehouderij

Bron: Groen Kennisnet

Gelderland

Provincie Gelderland wil boeren en landgoedeigenaren stimuleren om meer bomen en struiken op landbouwgrond te planten. Daarvoor is in opdracht van de provincie het Agroforestry Netwerk Gelderland van start gegaan. Het netwerk brengt boeren samen die aan de slag willen met het terugbrengen van bomen en struiken op landbouwgrond (agroforestry) en ondersteunt deze boeren met uitwisselingen, trainingen, workshops en excursies.

Bij agroforestry combineert een ondernemer bomen en struiken met akkerbouw of veeteelt op 1 perceel. Boeren krijgen via het netwerk ook begeleiding bij het maken van een beplantingsplan en verdienmodel voor hun bedrijf. Deelnemers delen hun kennis en ervaring om anderen te helpen die hiermee willen werken.

Meer weten? Neem contact op met Piet Rombouts – piet@romboutsagroeco.nl

 

Utrecht

Er is een pilot voor Agroforestry Utrecht, waarin we samen agroforestry kunnen realiseren. Waarom samen? Omdat je op die manier omgeven bent door team van experts die jou op een kosten efficiëntere manier helpen naar het realiseren. Doe je alles samen? Zeker niet, het blijft persoonlijk advies, maar door de grote van de groep behaal je meer waarde, leer je van elkaar en is het verdienmodel beter. Meld je aan via BoerenBos

Voedsel uit het bos is een community en online platform voor wie een voedselbos wil starten, er een heeft of erover wil leren. Het platform biedt kennis(uitwisseling) en organiseert webinars en trainingen. Op de website vind je artikelen, video’s, tools en meetinstrumenten omtrent voedselbossen.

Ga naar het platform

Natuurinclusieve landbouw is een integrale aanpak waarbij de ondernemer optimaal gebruik maakt van én zorgt voor de natuurlijke omgeving en dit integreert in de bedrijfsvoering. Portaal Natuurinclusieve landbouw draagt bij aan het onderwijs en de verspreiding van kennis over natuurinclusieve landbouw.

https://natuurinclusievelandbouw.eu/

Voor het project ‘Leerreis Nutriëntenkringloop’ is een nieuw portaal op Groen Kennisnet gemaakt, met kennis over mestverwaarding. Hier is veel informatie te vinden over het sluiten van kringlopen op regionaal niveau, en het gebruiken van organische reststromen voor behoud en verbetering van de bodemvruchtbaarheid.

Op deze portal vind je informatie over Mestverwaarding, Sluiten van kringlopen op regionaal niveau en Gebruik van organische reststromen ter behoud en verbetering van de bodemvruchtbaarheid.

Ga naar het portaal

Hoe schoon is uw erf?
Bent u melkveehouder? Maak dan gebruik van de mogelijkheid om gratis en vrijblijvend advies te krijgen over de situatie op uw erf!

Weet u hoe uw erf er aan toe is op het gebied van afspoeling van nutriënten en hemelwater?
En weet u wat er wel en niet mag op dat gebied?

Is het antwoord op een van deze (beide) vragen nee; maak dan gebruik van dit aanbod!
Lees meer

Melkveehouders in Utrecht en Gelderland kunnen  kruidenrijk graslandzaad bestellen met 50 procent korting. De provincies doneren ieder 101 hectare aan de campagne 1001ha.nl van LTO Nederland, Pure Graze en Urgenda.

Het kruidenrijk grasland bestaat uit een saladebuffet met bijna twintig verschillende soorten grassen, klavers en kruiden. Het biedt een betere habitat aan insecten en daardoor ook aan vogels. Doordat de klavers stikstof binden, is stikstofkunstmest op deze hectares overbodig. Naar schatting wordt hiermee per hectare 500 kilo kunstmest bespaard, in totaal goed voor 1.000 kilo koolstofdioxide-uitstoot.

Kruidenrijk grasland is volgens de initiatiefnemers ook goed voor de koeien. Daardoor zien zij het als een gezonde oplossing voor de stikstofproblematiek, het klimaat, de biodiversiteit en de bodem.

Voor de boer betekent het wel een heel andere werkwijze. Daarom is voor deze campagne een speciaal hoogproductief startersmengsel samengesteld. Ook is er extra aandacht voor begeleiding via gratis webinars.

Meer informatie

Wilt u bijdragen aan een gevarieerder, aantrekkelijker landschap waar meer te beleven valt of aan het vergroten van de biodiversiteit? Dan kunt u subsidie aanvragen.

Voor wie
Gemeenten, bos- of landgoedeigenaren, of agrarische collectieven kunnen subsidie aanvragen.

U kunt subsidie aanvragen voor
Het opstellen van een biodiversiteitsplan;
het uitvoeren van fysieke maatregelen die de biodiversiteit verhogen, of het aanleggen of herstellen van groenblauwe landschapselementen;
burgerparticipatie en het vergroten van de maatschappelijke betrokkenheid bij het landschap;
het uitvoeren van herstel- of inrichtingsmaatregelen op een agrarisch leefgebied;
functieverandering, of
periodiek onderhoud aan groenblauwe landschapselementen.

Voor deze subsidie is een totaalbedrag van € 1.550.000 beschikbaar.

Meer informatie via Provincie Gelderland

Resultaten Leernetwerk Natuurinclusieve Landbouw

Een belangrijke sleutel naar een duurzame toekomst is natuurinclusieve landbouw. Maar die vorm van landbouw is nieuw en een ontdekkingstocht. Om agrariërs met grondgebonden veehouderij in hun zoektocht te begeleiden, organiseerde de gemeente Ede in 2019-2021 het ‘Leernetwerk Samenwerken aan Natuurinclusieve Landbouw in gemeente Ede/Regio Foodvalley’. Twaalf boeren gingen samen met de gemeente op excursie om inspiratie op te doen en haalden kennis van elders. Vooral zijn ze volop aan het experimenteren geslagen. In deze folder leest u over een aantal inspirerende experimenten. Download hier de folder.

Lees ook:

Gerdien Kleijer: “Leernetwerk heeft vuurtje bij boeren aangestoken”

TIP Vraag en antwoord Kruidenrijk Grasland

Wat is Methaan?
Animatie over methaan van praktijknetwerk Integraal Aanpakken. Bekijk de animatie.

TIP Alles over ammoniak

Netwerk Praktijkbedrijven heeft een flyer gemaakt over ammoniak op het melkveebedrijf. Lees hoe het ontstaat en waar en wat jij als ondernemer kunt doen om uitstoot ervan zoveel mogelijk te voorkomen! Bekijk de flyer.

VKA-Journaal: Waterbeschikbaarheid
Hoe gaan melkveehouders om met water en de bodem? https://vruchtbarekringloopachterhoek.nl/vka-journaal-4-waterbeschikbaaarheid/

Video: Beheersing Schadelijke bodemorganismen
In deze animatie van Beter Bodembeheer leer je hoe je met Integrated Crop Management (ICM) de ideale aanpak kunt vormgeven om schade door schadelijke bodemorganismen op jouw perceel tegen te gaan. Elk perceel heeft hiervoor een andere aanpak nodig. In de video zie je hoe je dat doet: Video bodemorganismen

Tip: Rustgewassen voor betere waterhuishouding

De intensieve en diepe beworteling van rustgewassen heeft een positief effect op de bodemstructuur en het gewas zorgt voor een goede bodembedekking. In dit artikel behandelen we de effecten van rustgewassen op de waterhuishouding, waarin we dieper ingaan op vlinderbloemigen, groenbemesters, granen en grassen. We spraken met Tamar de Jager, projectleider bij LTO Noord.
Lees verder

5 nieuwe indicatoren kringlooplandbouw voor toekomstbestendige sector
Met behulp van verschillende realisatieplannen en de visie van het ministerie van LNV zijn er nieuwe indicatoren om de voedselproductie anders in te richten naar de principes van kringlooplandbouw. Deze indicatoren zijn erop gericht om veranderingen volledig te hebben doorgevoerd in 2030.
Bekijk de indicatoren

Bufferstroken met notenbomen
Een bufferstrook is de zone tussen een landbouwperceel en het ernaast gelegen oppervlaktewater met als doel het water te beschermen tegen verontreiniging door meststoffen of gewasbeschermingsmiddelen. Bufferstroken met notenbomen kunnen extra inkomsten opleveren.
Download de brochure Bufferstroken 2.0

Video Koolstofboeren
Op 31 maart organiseerde Voedsel Anders een avond over Bodem en Klimaat. Welmoed Deinum en Anne van Leeuwen zijn echte ‘koolstofboerinnen’, en delen tijdens het event hun oplossingen om koolstof te binden. Hoe gaat het verder met koolstofvastlegging in Nederlandse landbouwbodems?
Bekijk het webinar

Video Effecten van bemesting op bodem
Bekijk het webinar over de Vruchtbare bodem en de effecten van bemesting op de bodem. Georganiseerd door Vruchtbare Kringloop.
Bekijk het webinar

Video Bodembiologie: onzichtbare boerenhulp
Bekijk het webinar van Vruchtbare Kringloop over bodemleven.
Bekijk het webinar

Routes naar Kringlooplandbouw
Na drie jaar nauwe samenwerking met een tiental boeren uit de regio Utrecht-Oost zijn de belangrijkste bevindingen uit dit project gebundeld in een overzichtelijke brochure. In deze brochure lees je over het gebied Utrecht-Oost, over kringlooplandbouw, de geleerde lessen uit de tien pilots die de boeren ondernomen hebben, over de kansenkaart en de belangrijkste beleidsadviezen.
Bekijk de brochure

Onderzoek naar Effecten organische stofaanvoer op bodemkwaliteit en nitraatuitspoeling
NMI heeft  van 2018 tot en met 2020 onderzocht in hoeverre de werking van de toplaag van uitspoelingsgevoelige zandgrond kan worden verbeterd door een verhoging van het organische stofgehalte en de daaraan gekoppelde functies, zonder dat dit leidt tot het overschrijden van milieunormen (nitraatuitspoeling). Om de onderzoeksvragen te beantwoorden is in 2018 een beknopte literatuurstudie uitgevoerd en zijn in de jaren 2018-2020 twee meerjarige veldproeven uitgevoerd. Voor de veldproeven was het doel om het effect vast te stellen van het toedienen van een aantal uiteenlopende organische meststoffen bij de in Nederland van toepassing zijnde wetgeving (situatie 2018) op bodemkwaliteit en nitraatuitspoeling.
Bekijk het Rapport

Checklists Bodemverdichting op zandgrond
Bodemverdichting vormt voor veel agrariërs een groeiende uitdaging. Geldt dat ook voor jou? Maak dan gebruik van de checklists die vanuit het project Bodemverdichting Noord-Nederland zijn gemaakt. Een hulpmiddel waarmee boer en loonwerker bodemverdichting sámen tegen kunnen gaan.

Bekijk de checklists via de website van LTO Noord

Mogelijkheden onderwerken groenbemesters
Steeds meer veehouders zetten in op een goede groenbemester. Dat draagt namelijk bij aan meer organische stof in de bodem, betere binding en nalevering van nutriënten en ook minder nitraatuitspoeling. Het onderwerken van een grasgroenbemester kan met verschillende machines en kan ook zonder glyfosaat te gebruiken. Tijdens een demonstratie van het projecte WaterwijsBoeren begin maart testten we onder meer de schijveneg, klepelmaaier en Biomulch frees uit.
Bekijk de video en het rapport op de website van DAW

Podcastserie over Leerreis Nutriëntenkringloop
In de Leerreis Nutriëntenkringloop komen deskundigen bij elkaar om ervaringen uit te wisselen over hun kennis en projecten over mestverwaarding, de nutriëntenkringloop en wat te doen met organische reststromen. Onlangs zijn drie bijeenkomsten gehouden waarover een podcast-serie is gemaakt. Lees meer

Mais telen zonder bemesting: hoe werkt dat?
Mais telen zonder bemesting vermindert uitspoeling, maar levert ook financieel voordeel op: geen kunstmest aankopen en drijfmest op een andere manier beter benutten. En verschil in opbrengst? Zwier van de Vegte (Wageningen UR, Vruchtbare Kringloop) verwacht van niet: bekijk de video
Bron: Vruchtbare Kringloop

TIP – Bestrijdt deze 2 plagen met kruiden en bloemen
Trips en bladluis, 2 plagen die het blad van diverse gewassen aantasten. In de zoektocht naar alternatieven voor chemische gewasbeschermingsmiddelen is het fijn dat de natuur ook een handje meehelpt in de vorm van natuurlijke bestrijders… oftewel insecten. Welke kruiden en bloemen trekken de juiste insecten aan? We vroegen het aan Tamar de Jager, Projectleider bij LTO Noord.
Lees meer